Edward Scicluna

Ix-xogħol prekarju f’pajjiżna

Dawn l-aħħar snin bdej­na nisimgħu aktar rig­ward il-fenomenu tax-xogħol prekarju f’pajjiżna. X’in­hu eżattament dan ix-xogħ­ol prekarju? Veru qed jiż­died bħalma qegħdin jgħidu l-unjins? X’inhi l-implikazzjo­ni ta’ dan għal pajjiżna?

Tradizzjonalment, il-kunċett tax-xogħol dejjem ġie mif­tihem f’Malta bħala xogħol fiss li persuna jkollha u li għalih tikkontribwixxi għal 40 siegħa fil-ġimgħa.
Miegħu beda jiżdied ix-xogħ­ol partajm. Fil-bidu kien isir minn ħaddiema bħala t-tieni impjieg tagħhom, speċi ta’ overtajm maħdum ma’ ħaddieħor u mhux mal-‘employer’  tagħhom. Wara bdejna naraw persuni, l-aktar nisa, jiddeċiedu għal raġunijiet personali, bħal per eżempju biex irabbu familja, biex jaħdmu numru inqas ta’ siegħat. Sa hawn mhux talli m’hemm xejn ħa­żin, imma dan l-arranġament jgħin is-suq tax-xogħol ikun aktar flessibbli u jaqdi l-bżon­nijiet, sew tal-ħaddiem u sew ta’ min iħaddem.

Ix-xoghol prekarju jibda meta ħaddiem jixtieq jaħdem ġimgħa sħiħa u jiġi offrut inqas xogħol. Jieħu x-xogħol partajm għax m’għandux għaż­la. Dan ikompli jeħżien meta l-kundizzjonijiet ma jkunux tal-istess livell daqs ta’ dawk li jaħdmu 40 siegħa.
Tip ieħor ta’ prekarjat huwa dak fejn ix-xogħol jingħata fuq bażi definit ta’ żmien. Tul dan iż-żmien, li jista’ jvarja bejn sentejn u tliet snin, wieħed ikun mingħajr is-serħan tal-moħħ kull darba li jibda joq­rob iż-żmien li jiskadi l-kuntratt. Dawn it-tip ta’ kuntratti kienu normalment riservati għal uffiċjali għoljin ta’ kumpaniji li kienu jitħallsu salarji u ‘bonuses’ għoljin, bil-patt li jipproduċu riżultati tajbin fi żmien definit.
Issa sirna naraw dawn it-tip ta’ kuntratti għal ħafna impjegati li s-salarju tagħhom m’hu xejn speċjali u differenti minn dawk tal-post fiss.
Il-prekarjetà tax-xogħol tirrigwardja wkoll il-livell tal-pagi. Filwaqt li f´Malta paga ta’ xogħol legali ma tistax tinżel taħt il-livell tal-paga minima nazzjonali, f’pajjiżi oħrajn bħall-Istati Uniti, f’setturi bħall-‘catering’, il-pagi jkunu baxxi ħafna u l-ħaddiema jkoll­hom jiddependu fuq it-tip tal-klijenti biex jirnexxielhom idaħħlu dħul diċenti. Jekk tkun f’pajjiż fejn il-ħaddiema jkunu aggressivi jekk ma tin­għatalomx ‘tip’, għid li din tkun ir-raġuni. Fuq il-‘cruise liners’ hemm din l-użanza wkoll.
Hemm imbagħad il-kundizz­jonijiet tax-xogħol. Normalment min ikun fil-unjin, dan ma jiġrix għax il-unjin tissalvagwardjalu dawn il-kundizzjonijiet. Minn ma’ jkunx f’unjin bħal eżempju ‘maids’ fid-djar, huwa ħafna iktar diffiċli li dawn il-kundizzjonijiet jiġu salvagwardjati u allura tiżdied l-inċidenza tax-xogħol prekarju.
Weħida tqum il-mistoqsija dwar x’inhi s-sitwazzjoni reali f’pajjiżna u jekk din hix sempliċiment sitwazzjoni minfuħa min-naħa tal-unjins. F’dan il-każ l-istatistika ma tigdibx. Jekk wieħed iħares lejn l-aħħar snin wieħed jista’ jara li l-ammont ta’ persuni li jaħdmu taħt dawn id-definizzjonijiet li għadni kemm iddiskrivejt, qegħdin jiżdiedu maż-żmien. Id-dinja tax-xogħol saret aktar liberalizzata u kompetittiva. L-ekonomisti wkoll jitkellmu dwar swieq iktar flessibbli u allura din għal ħafna hija rikonoxxuta bħala flessibbiltà tas-suq tax-xogħol.
Fl-aħħarnett hu veru wkoll li kumpaniji li jkunu magħfusin bir-riċessjoni jaqaw għal dawn il-prattiċi. Ladarba jid­ħlu diffiċli jiġu mitmumin. U għal­hekk il-unjins għandhom għa­liex jinkwetaw u jkunu l-ewwel li joġġezzjonaw u juru li huma inkwetati dwar dan il-fenomenu. F’pajjiżna qegħdin naraw li fi sforz biex inkunu aktar kompetittivi, ċerti xogħ­lijiet qegħdin jiġu ‘farmed-out’ minflok isiru ‘in-house’. Eżempju  ta’ dan huwa x-xogħ­ol tat-tindif, li qabel kienu jagħmluh il-kumpaniji stess u li llum qegħdin jagħmluh dit­ti speċjalizzati. L-istess għal kumpaniji fis-settur tas-sigurtà privata u dawk fil-kostruzzjoni. Dawn il-kumpaniji spiss jirbħu x-xogħol bit-tenders kompetit­tivi li jwassalhom iħaddmu dawn il-prattiċi.
In-natura tagħhom jirnexxi­la tattira ħaddiema bla sena jew li ma’ jkollhomx ġeneralment il-ħiliet meħieġa u persuni li jfittxu xogħol temporanju. B’hekk dawn il-ħaddiema jispiċċawx jaqgħu għall-pagi iktar baxxi min-norma u anke l-kundizzjonijiet tagħhom ma’ tantx ikunu tajbin.
Allura wieħed jinduna li l-prekarjat jista’ jitfaċċa f’kull settur tal-ekonomija li ma jkunx regolat. Fi sforz biex tinżamm il-kompetittività, ħafna kumpaniji qegħdin inaqq­ru mid-drittijiet u l-kundizzjonijiet tax-xogħol tal-ħaddiema tagħhom. L-isfortuna hija li t-tort hu ta’ min joffri tenders li jippermetti dawn l-abbużi. Huwa skandaluż li ma’ dawn hemm il-Gvern jew xi parastatali.
Dan kollu naturalment iġib miegħu wkoll ċerti implikazzjonijiet fuq il-ħajja ta’ kuljum tan-nies. Il-problemi assoċjati mal-prekarjat isiru problema soċjali. Dan għaliex iwassal għal fenomenu parallel li huwa dak tal-faqar ta’ familji fejn hemm in-nies jaħdmu. Fil-passat il-faqar dejjem kien assoċjat man-nuqqas ta xogħol.  Ix-xogħol kien filfatt ikkonsidrat bħala t-triq li permezz tie­għu toħroġ mil-faqar. Il-familji fir-riskju tal-faqar kienu dawk li ma kellhom ħadd fil-familja li jaħdem.
Issa qegħdin naraw kemm fl-Ewropa, kif ukoll anke fil-każ ta’ Malta, kif il-fenomenu tal-faqar, fost dawk li jaħdmu qiegħed jerfa’ rasu. F’Malta r-rata ta’ nies f’din il-kategorija hija pjuttost baxxa. Mhux bax­xa ħafna imma baxxa mill-medja Ewropea. Li hu inkwe­tanti però huwa li t-trend qiegħda tiġbed ’il fuq, jiġifieri l-persentaġġ ta’ familji li għand­hom nies b’xogħol prekarju u qegħdin f’riskju ta’ faqar qie­għed jiżdied. Tul tliet snin żdied minn 4.4% fl-2006 għal 5.7% fl-2009. Dan ifisser li l-persentaġġ ta’ familji li għandhom xi ħadd jaħdem, però li xorta qegħdin f’riskju ta’ faqar qiegħed jiżdied.
Li x-xogħol prekarju qed iwassal biex iktar familji jaqgħu fir-riskju tal-faqar huwa ta’ tħas­sib għal min irid ifassal il-politika soċjali. Huwa fl-interess tagħna li naraw għaliex dan qed jiġri. Jekk se jkompli jikber, il-Gvern se jkollu jiffaċċ­ja problema soċjali oħra ma’ li diġà għandu l-pajjiż. Dik tal-ħaddiema fqar.

L-Orizzont, it-Tnejn, 23 ta’ Jannar, 2012 

author_pc

,

631 responses to “Ix-xogħol prekarju f’pajjiżna”

  4. I really like your blog.. very nice colors & theme. Did you make this website yourself or did you hire
    someone to do it for you? Plz reply as I’m looking to design my own blog and would like to find out where u got this from.
    kudos

  5. Simply wish to say your article is as astonishing.
    The clearness in your post is simply excellent and i can assume
    you’re an expert on this subject. Well with your permission let me to grab your feed to keep up
    to date with forthcoming post. Thanks a million and please keep up the enjoyable work.

  6. Woah! I’m really digging the template/theme of this site.
    It’s simple, yet effective. A lot of times it’s very hard to get that “perfect balance”
    between usability and appearance. I must say
    that you’ve done a awesome job with this. In addition, the blog loads very quick
    for me on Safari. Excellent Blog!

  517. қызылорда қала әкімінің орынбасары актив центр алматы, актив колл центр пән апталықтарының жоспары, жас педагог мектебінің жұмыс жоспары халықтың өсу заңдылықтары туралы ғылым

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *