Fi Franza l-elettorat ivvota għall-bidla. Il-poplu Fran­ċiż għażel is-Soċjalista François Hollande u warrab il-Konservattiv Nicolas Sarkozy. Issa li Hollande ħa l-ġu­rament tal-ħatra u beda l-mandat tiegħu żgur u mhux forsi li l-Franċiżi u l-bqija taċ-ċittadini Ewropej se jkunu qed isegwu kull pass li jagħmel.

Ir-rebħa ta’ Hollande fuq Sarkozy niżlet għasel mas-Soċjalisti u Demokratiċi fil-Parlament Ewropew. Il-Grupp tagħna huwa sodisfatt immens jara li l-partiti soċjalisti bdew jerġgħu jiġu eletti fil-Gvern fil-pajjizi Ewropej. Kellna l-ewwel id-Danimarka, u issa għandha wkoll Franza li huwa pajjiż akbar u aktar importanti fil-kuntest Ewropew. Sintendi, ma nistgħux ngħidu l-istess għall-Greċja li la l-Konservattivi u l-anqas is-Soċjalisti ma marru tajjeb – anzi, marru ħażin ħafna.
Il-fatt hu wkoll li, għalina, il-President Hollande qiegħed iwiegħed l-istess miżuri li kon­na ilna nissuġġerixxu aħna s-Soċjalisti u Demokratici fil-Parlament Ewropew għall dawn l-aħħar sentejn.
Dan huwa li l-programmi ta’ awsterità weħidhom ma jaslux biex jilħqu l-għan tagħhom li jbaxxu d-djun. Weħidhom, ir-riżultat previst ikun li jwaq­qa’ l-ekonomiji  f’riċessjoni. Fil-fatt dan hu li qed jiġri f’pajjiż wara l-ieħor, bħall-Greċja, Spanja, il-Portugall u l-Irlanda. Meta tingħata, biex ngħidu hekk, din l-injezzjoni ta’ programm ta’ awsterità dawn il-pajjiżi jaqgħu f’riċess­joni kbira. Veru li dawn il-programmi qegħdin biex iqaċċ­tu d-djun u d-defiċits però, billi qegħdin iwaqqgħu l-ekonomija wkoll, qegħdin iwasslu  biex il-piż tad-djun jikber u mhux jonqos.
Dan aħna ilna li għidnieh u issa l-istorja qiegħda tagħtina raġun. Huwa għalhekk li l-popli ta’ ħafna pajjiżi, inkluż  l-Olanda li, sa ftit ilu, żammet mat-teżi tal-Ġermanja, qegħdin kollha jsaqsu dwar il-validità ta’ din ir-riċetta, dan ir-rimedju li kienet qed tissuġ­ġerixxi l-Kanċillier Angela Merkel flimkien mal-‘partner’ politiku tagħha tal-passat il-President Franċiż Nicolas Sarkozy. Ma jistax ikun li din ir-riċetta tibqa’ waħedha. Ma jfissirx li issa se ninsew li għan­dna d-djun u d-defiċits. Imma r-riċetta waħedha li taqta’ d-djun u defiċits anke akkost li twassal għal riċessjoni, mingħajr ma jissemma’ l-investiment, mingħajr pajjiżi anke li huma b’saħħithom ma jippro­vawx jagħmlu xi ħaġa hija aktar ta’ ħsara milli ġid. Il-poplu mhux biss tal-Greċja imma tal-bqija tal-Unjoni Ewropea  m’għandu l-ebda ta­ma li din ir-riċetta ta’ awsterità weħidha sejra tirnexxi. Dan is-sentiment kulma jmur qiegħed jikber. Għalhekk l-aħbar li Hollande ħa l-poter fi Franza bħala President intlaqa’ tajjeb fil-Parlament Ewropew, anke minn gruppi oħrajn bar­ra s-Soċjalisti Demokratici.
Dan għaliex, għall–inqas, hemm antiċipazzjoni li xi ħaġa tista’ tinbidel. Dan ma jfissirx li se nqattaw it-Trattati u l-Patti li għamilna s’issa. Però żgur li ma nistgħux inkomplu sejrin hekk.

Wegħdiet
Il-President Soċjalista ġdid Franċiż François  Hollande, li mhux meqjus bħala radikali, waqt il-kampanja wiegħed li jrid jerġa’ jinnegozja il-Patt Fiskali Ewropew. Żgur li l-Franċiżi u l-bqija tal-Ewropej se jkunu għajnejhom fuq Hollande biex jaraw jekk hux se jkun possibli għalih li jwettaq dawn il-wegħdiet.
Fl-opinjoni tiegħi Hollande mhuwiex qiegħed iwiegħed li se jqatta l-Patt Fiskali li għadu kemm għadda fl-aħħar tas-sena li għaddiet mill-Unjoni Ewropea u li l-Ingilterra biss ma aċċettatx. Li qegħdin ngħidu, u li konna qegħdin ngħidu fil-Parlament Ewropew u li qed jgħid Hollande, hu li dan il-Patt waħdu mhuwiex biżżejjed. Mhuwiex biżżejjed biex jikkrea x-xogħol għaliex imkien ma ssib il-kelma investiment, imkien ma ssib it-tkattir tax-xogħol, imkien ma ssib it-tkab­bir ekonomiku u, allura, il-lingwaġġ irid jinbidel. Jien naħseb li dak li qiegħed iwie­għed se jkun hemm ħafna li jappoġġjawh. Dan għar-raġuni li anke persuna li żgur li ma konniex qegħdin nistennew li se ssemiha din il-kwistjoni, jiġifieri l-President tal-Bank Ċentrali Ewropew Draghi, qal li għandu jkun hemm Patt għat-Tkabbir Ekonomiku. Mario Monti fl-Italja, b’mod dip­lomatiku, qed jgħid l-istess.
Issa hemm minn jgħid, u b’ċertu raġun, li bejn it-tnejn hemm kontradizzjoni. Programmi ta’ awsterità jitolbu li taqta’ l-ispiża filwaqt li t-tkabbir ekonomiku jitlob żieda fl-ispiża. Xejn xejn trid iżżid l-investiment.
U allura taħseb li se jkun hemm kontradizzjoni. Imma meta tidħol fid-dettal tara li dan it-tkabbir jew inkella l-infiq m’għandux jiġi mill-is­tess pajjiżi li qed isofru minn dawn id-djun bħal m’huma l-Greċja, Spanja, il-Portugall u l-Irlanda.
Dan għandu jsir minn pajjiżi oħrajn li huma b’saħ­ħithom bħal m’huma l-Ġermanja, l-Olanda u l-Awstrija. Żgur li  m’għandhomx jagħ­mlu bħal ma jagħmlu l-pajjiżi li qegħdin qrib il-falliment. Dawn il-pajjiżi għax huma b’saħħithom għandhom iżidu d-domanda u għalhekk iżidu l-investiment, iżidu l-pagi ħalli jkun hemm domanda biex jixtru prodotti u servizzi minn pajjiżi oħrajn li huma batuti. Fuq kollox ma ninsewx li dawn il-pajjiżi, bħall-Greċja kienu ħaljin u jonfqu imma kienu jonfqu fuq affarijiet li kienu jipproduċu l-Ġermaniżi. Dan ifisser li s-suċċess Ġer­maniż kien dovut mhux biss għal kompetittività imma wkoll għall fatt li dawk il-pajjiżi kienu jonfqu. Allura issa hemm bżonn li nirriversjaw r-rwoli ħalli ikun hawn it-tkattir.
Issa dwar il-wegħdi l-oħrajn. Huwa żgur li aħna,  Malta, ma naqblux ma’ Hollande dwar it-taxxa fuq it-tranżazzjonijiet finanzjarji. Hollande jrid li din it-taxxa ssir l-istess bħal ma kien jinsisti qablu l-konservattiv Nicolas Sarkozy.  Aħna nafu li din it-taxxa, għal pajjiżna,  hija ta’ dannu u allura żgur li m’aħniex se naqblu magħha. Però dwar it-tkattir tat-tkabbir ekonomiku u t-tkattir tax-xogħol żgur li se nkunu wa­rajh.

– l-orizzont : 21 ta’ Mejju, 2012