GĦADDEJT il-ġimgħa l-oħra f’żewġt ibliet ferm ’il bogħod minn xulxin, għalkemm b’rabtiet sto riċi u kolonjali, L-ewwel nofs għaddejtu fi Brussels f’ħid ma normali b’suġġett mhux daqshekk normali fil-Parlament Ewropew, u t-tieni nofs f’Kinshasa fir-Repubblika Demokratika tal-Kongo, fl-Afrika, eks-kolonja tal-Belġju, u għal xi żmien kienet magħrufa bħala Zaire. Dan għamiltu bħala parti mid-Delegazzjoni Parlamentari tal-Parlament Ew ropew għall-Assemblea Parlamentari Konġunta AKP-UE, li kienet qiegħda tiltaqa’ fl-20 sessjoni tagħha.

Tlaqt minn Brussels lejn Kin shasa l-Erbgħa li għadda filgħodu. Tul it-titjira baqgħet quddiem għajnejja l-laqgħa li l-Kumitat għall-Affarijiet Ekonomiċi u Monetarji (ECON) li tiegħu jiena Viċi-President, kellna l-ġurnata ta’ qabel mal-President tal-Bank Ċentrali Ew ropew, Jean Claude Trichet. Kont fost dawk magħżulin biex nagħmlu l-mistoqsijiet.

Kif kien mistenni, u pro gram mat, tul din il-laqgħa tkel limna fit-tul dwar dak li għaddejja minnu bhalissa ż-Żona Ewro u l-munita ewro. Fi ftit kliem: tkellimna dwar il-kriżi tal-ewro. M’hemmx kelma oħra, kriżi.

Iż-Żona Ewro għadha fit-tfulija tagħha. Fil-bidu tagħha. Ifformata minn pajjiżi li s-sitwazzjoni ekonomika tagħhom mhix ugwali. Hemm min għan du ekonomija b’saħħit ha, u b’saħħitha sew, bħalma hi l-Ġermanja, u hemm min qed jagħmel minn kollox biex jikkumbatti ma’ maltemp eko nomiku u finanzjarju kbir, bħal ma huma l-Greċja, l-Irlanda, Spanja, il-Portugall, mhux fil-bogħod pajjiżi oħ rajn wkoll. Iż-Żona Ewro qiegħ da tħabbat wiċċha mal-akbar maltemp ekonomiku li rat fl-istorja qasira tagħha.

Nemmen li biex iż-Żona Ewro timxi ’l quddiem u ssalva trid tħaddem formola, skema, fejn iż-Żona sħiħa tgħin lill-pajjiżi iktar dgħajfin, jekk hemm bżonn b’taxxa speċifika u anke bi ħruġ ta’ bonds f’isem iż-żona sħiħa. Trid tagħmel dan, jew inkella se tkompli tikkombatti ma kriżi jiet oħrajn, sakemm fl-aħħar ikollha żżarma. Tkun traġedja kbira għall-Ewropa.

Sfortunatament jidher li pajjiż mill-aktar li jista’ jagħti palata lil skema, formola, bħal din, il-Ġermanja, qiegħda twebbes rasha u politikament ma tridx li tidħol fi skema bħal din. Anzi. Il-Ġermanja trid li r-riskju titfgħu fuq il-pajjiż milqut mill-kriżi kif ukoll fuq min isellef lil dawn il-pajjiżi dgħajfin. Trid li r-riskju titfgħu fuq il-banek u l-istituzzjonijiet privati. Dan jagħmel sens għal pajjiż wie ħed li jkun imdejjen iżda mhux għal numru sħih ta’ pajjiżi f’żona waħda b’munita unika u li qiegħda issofri minn żbilanċi strutturali bħal mhu qed jiġri fl-Ewro.

Jekk il-Ġermanja tibqa’ b’din il-fehma allura l-probabbiltà hija li se jkollna nibqgħu għaddejjin b’din is-sitwazzjoni. Sitwazzjoni li tirrendi l-futur tal-Ewro f’wieħed inċert. Sa ftit ilu lanqas biss konna noħolmu li tista’ tisfaxxa ż-Żo na Ewro. Iżda issa mhux biss daħal id-dubju dwar dan, imma daħlet il-biża’ fis-swieq finanzjarji li dan huwa pro babb­li. Is-swieq finanzjarji qegħdin juru dan bl-azzjonijiet tagħhom, bil-fatt li għol lew l-imgħax fuq is-self li jsir lill-pajjiżi Ewropej dgħajfin. Ħadd mhu se jeħlisha, wieħed wara l-ieħor.

Hemm min isemmi l-ħtieġa li ’l quddiem il-pajjiżi Ewropej jifformaw federazzjoni bħalma huma l-Istati Uniti tal-Amerika. Madankollu huwa fatt magħruf li dan mhux realistiku meta wieħed jaf li hemm pajjiżi, bħalma hija l-Ingilterra, u oħrajn, inkluż Malta, li ma jridux jitilfu iżjed mis-sovranità tagħhom.

Il-ħarsiet b’lura li bdejt nagħti lejn il-laqgħa tal-ECON ma’ Trichet għenu mhux ftit biex ma narax it-tmien siegħat titjira minn Brussels għal Kinshasa.

L-Assemblea Parlamentari Kongunta AKP-UE mhix xi konferenza ordinarja. Din l-Assemblea hija assoċjazzjoni bejn il-Parlamentari u rappre żentanti tal-Parlament Ewro­pew u Parlamentari mill-pajji żi kollha tal-Afrika u tal-Paċifiku u l-Karibew.

Iltqajna fil-qalba tal-Afrika, fl-iktar pajjiz li sofra minn konflitti. Biżżejjed jingħad li bejn is-sena 1998 u s-sena 2003 kien hemm gwerer u ġenoċidji fil-Kongo u l-ġirien tiegħu. Tul din il-medda ta’ snin huwa mahsub li mietu madwar ħames miljun persuna. Illum ir-Repubblika Demokratika tal-Kongo huwa t-tieni l-ifqar pajjiż fid-dinja wara ż-Zimbabwe. Fih hemm jgħixu madwar 60 miljun per suna. Pajjiż fejn il-medja ta’ snin ta’ skola hija biss sitt xhur. Erbgħa fil-mija tal-po polazzjoni hija milquta mill-marda tal-Aids.

L-istat tal-pajjiż huwa ta’ pajjiż ta’ wara l-gwerra. Ħamsin sena ta’ gwerer u ġlied mill-indipendenza ’l hawn. Biex ngħidu l-verità il-50 sena ta’ qabel l-indipendenza wkoll raw imwiet bl-eluf mill-isfruttar, skjavitù u ġuħ.

Biex iqum fuq saqajh il-Kongo jeħtieġ li jkollu l-istituzzjonijiet demokratiċi, irid ikollu l-ordni fi ħdanu. Ma jis tax jingħad li l-Unjoni Ewropea mhix tgħin ħafna biex ikun hemm l-ordni fil-pajjiż. Hekk ukoll qegħdin jagħmlu l-Ġnus Magħquda. Il-Ġnus Magħquda għandhom madwar 20,000 suldat fil-pajjiż biex jgħinuh iżomm il-paċi. Illum fil-Lvant tal-pajjiż għad hemm il-ġlied, vjolenza speċjalment l-istupru tan-nisa bħa la arma krudila fil-kunflitt li jinsabu fih. Il-mard kollu tad-dinja ssibu fil-pajjiż. Anke l-Ebola għandhom.

Madankollu tinħass ir-rieda u hemm l-ottimiżmu fil-Gvern u fil-pajjiżi ġirien li jgħinu lil dan il-pajjiż iqum fuq saqajh. Erba’ snin ilu il-kapijiet li kienu fil-ġlied mal-Gvern ta’ Kabila ftehmu u ifformaw partiti biex jikkontes taw fl-elezzjonijiet li saru għall-ewwel darba fl-istorja tal-Kongo. Rebaħha Joseph Ka bila, it-tifel ta’ Kabila, l-awtoritarju u li kien inqatel fil-ġlied u l-irvelli, lil Joseph Kabila smajnih jitkellem, u kilna miegħu wkoll. M’hemm l-ebda dubju li ġab stabbilità fil-pajjiż. Għalkemm ir-rekord mhuwiex wisq eżemplari, wie ħed ma jistennix mirakli f’dan ir-reġjun tant diffiċli.

Bil-preżenza tagħna ridna inwasslu messaġġ ta’ ottimiż mu lil dan il-pajjiż. Riedna, fl-istess ħin naraw, li l-għajnuna li qiegħda tingħata mill-Unjoni Ewropea qiegħda tħalli l-frott u naraw tibdil u tiġdid.

Morna Kinshasa biex fuq kol lox naraw x’inhuma l-prob lemi taghhom f’dak li huwa negozju bejn l-Unjoni Ewropea u l-pajjiżi Afrikani, dwar l-investiment li qed isir u dwar l-isfruttar tal-kumpaniji fil-minjieri.

L-ironija hija li dan huwa pajjiż sinjur b’riżorsi ta’ deheb, djamanti u metalli oħ rajn. Iżda l-poplu mhux jibbenefika minn dan kollu. Il-korruzzjoni li hemm taraha u tmissha b’idejk kullimkien. Dan qed ixekkel lill-pajjiż mhux ftit. Il-pajjiż ma jistax jimxi ’l quddiem u huwa għal hekk li huwa importanti li dawn l-istituzzjonijiet ikunu b’saħħithom ħalli tinġieb l-ordni.

Meta jkun hemm l-ordni jista’ jkun hemm l-inizjattiva biex wieħed jaħdem, jipprodu ċi, jikkummerċja. L-opportunitajiet qegħdin hemm. Meta tħares lejn it-tfal sejrin l-iskola filgħodu b’dik id-daħka ta’ innoċenza xejn differenti minn dik tat-tfal tagħna ma tistax ma tagħmilx kollox biex tgħinhom ikollhom futur aħjar. Fejn tgħinhom isos tnu r-rieda li javvanzaw, li jedukaw ruħhom u jkollhom ix-xogħol, li jkollhom it-tkabbir ekonomiku. Fejn ħajjit hom tkun twila bħal dik tagħna Ewropej.

Il-pajjiż għad baqagħlu triq twila x’jimxi biex iqum fuq saqajh u jkollu t-tkabbir ekonomiku, tkabbir li mbagħad jibda jinfirex.

Fl-Afrika hemm madwar 50 stat. Għali na f’Malta aħna l-aktar familjari mal-pajjiżi tal-Afrika ta’ Fuq bħal Libja u t-Tuneżija, u forsi mal-Afrika t’Isfel. Imma fil-qalba tal-Afrika hemm ħafna u ħafna pajjiżi oħrajn li llum qegħdin nirrealizzaw li qegħdin jolqtuna direttament għax il-problemi tagħhom qegħdin ifuru fil-Mediterran permezz tal-emigrazzjoni illegali.

L-emigrazzjoni hija xi ħaġa li fid-dinja qatt ma tista’ tis piċċa. Fis-sens li dejjem se jkollok nies li jixtiequ futur aħjar, futur li mhux bilfors jarawh f’pajjiżhom, aktar u aktar jekk fejn jarawh ikun pajjiż li jaċċettahom.

Din hija xi ħaġa naturali. Hekk ġara fl-Awstralja. Hekk ġara fil-Kanada. Hekk ġara u qed jiġri fl-Ewropa fejn hawn ħafna bżonn ta’ immigranti bis-snajja, li jkunu jistgħu jgħinu fit-tkabbir ekonomiku tal-Ewropa.

Imma l-emigrazzjoni trid tkun bl-ordni. Huwa ovvju li fejn ikun hemm il-gwerer, fejn ikun hemm il-vjolenza, fejn ikun hemm il-ġuħ, fejn ikun hemm il-mard ikun hemm ukoll id-disperazzjoni. Disperazzjoni li twassal għal emigrazzjoni diżordinata, ta’ nies li jkunu qegħdin jaqtgħu qalbhom u jagħmlu minn kol lox biex jitbegħdu mis-sitwazzjoni eżistenti f’pajjiż hom.

Il-problema tkun solvuta meta, u jekk, ikun hemm il-qawmien fuq saqajhom ta’ ħafna mill-pajjizi li jifformaw il-kontinent Afrikan. Tkun sol vuta fejn tkun tirrenja l-ordni. Meta tieqaf il-vjolenza. Huma dawn is-soluzzjonijiet li jnisslu speranza f’dawn il-popli. Li jwasslu għal tkabbir ekonomiku sostenibbli. Għal tqassim aħjar tar-riżorsi tal-pajjiż. Lejn dan irridu nagħtu kontribut, żgħir kemm hu żgħir. Huwa b’hekk li nistgħu naslu fil-punt li l-emigrazzjoni ddisprata lejn l-Ewropa u konsegwenzalment lejn Malta tkun biss parti mill-istorja.

www.l-orizzont.com – It-Tnejn, 6 ta’ Dicembru, 2010